Hoe de rock van Blue Diamonds hielp bij het integreren van Indo’s in Nederland.
De eerste Nederlandse rockers waren Indo’s, jongeren van gemengde afkomst die na de oorlog in ons land terecht kwamen. De film ‘Klanken van Oorsprong’ geeft een opwindend en ontroerend beeld van de muziek en de mensen.
Klanken van Oorsprong is een film over muziek, maar ook over de mensen die deze muziek gemaakt hebben, en hun achtergrond. Het is het derde deel van een serie over de geschiedenis van mensen met een gemengd Nederlandse en Indonesische afkomst. Over hun lot tijdens en na de oorlog, in Indonesië en in Nederland. Naast de fenomenale Tielman Brothers is er aandacht voor het internationale succes van The Blue Diamonds, het brede repertoire waar zangeres Anneke Grönloh in uitblonk, en Sandra Reemer, niet alleen gevierd als zangeres maar ook als presentatrice. Daarnaast vertellen chansonnière Liesbeth List, Doe Maar-oprichter Ernst Jansz en Boudewijn de Groot over hun band met dat verloren vaderland.
De film bevat ook een opname in zwart wit van de Tielman Brothers tijdens een concert in de wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel. Het fragment is onlangs boven water gekomen. Filmmaker Hetty Naaijkens uit Goirle is er dan ook trots op dat het in haar film Klanken van Oorsprong terecht gekomen is.
,,Het was nodig om deze film te maken”, zegt ze. ,,Het was vijf voor twaalf toen we ermee begonnen. In Nederland is maar weinig bekend van deze geschiedenis en van de mensen in de film zijn er intussen zes overleden. Van de oorspronkelijke Tielman Brothers leeft niemand meer. Riem de Wolff van The Blue Diamonds is vorig jaar gestorven. We moesten het verhaal nu vertellen.”
Jappenkampen
Met haar films wil ze in Nederland een blinde vlek verwijderen in het historisch besef rondom Indische mensen. ,,In de koloniale tijd waren ze het cement in de samenleving. Tijdens de oorlog kwamen er honderdduizend in de Jappenkampen terecht, maar meer dan tweehonderdduizend werden door de Japanners veroordeeld tot een bestaan van bittere armoede buiten de kampen. Degenen die het overleefden ondergingen eerst de wrede geweldsuitbarstingen na de onafhankelijkheidsverklaring door Soekarno. Na hun aankomst in Nederland werden ze als minderwaardig beschouwd en behandeld. Kun je je voorstellen wat het betekend heeft voor de integratie en de acceptatie van de Indische mensen, toen The Blue Diamonds als eerste getinte Nederlanders op tv kwamen.”
Met nummers van Ernst Jansz en Boudewijn de Groot over hun gemengde achtergrond en een demonstratie waarin voormalig Tielman Brothers-bassist Hans Bax het verschil laat horen tussen rock ’n roll en Indo-rock, heeft de muziek een hoofdrol in de film. Maar niet minder belangrijk zijn ontroerende verhalen van de musicerende Indo’s, getekend en getraumatiseerd door hun ervaringen in het midden van de vorige eeuw.
,,Het is nauwelijks bekend dat in ons land twee miljoen mensen wonen met een Indische achtergrond. En er is al helemaal weinig bekend over hun geschiedenis. Dat is ook de reactie: ‘waarom wist ik dit niet.’ In de woorden van politicus en Indische Nederlander Laurens Jan Brinkhorst: als je de geschiedenis niet kent, weet je niet waar je naartoe gaat.”
Voorpremière Klanken van Oorsprong, za 9/6 Cinecitta, Tilburg. 17/6 Verkadefabriek, Den Bosch en 22 andere steden zie www.klankenvanoorsprong.nl.
Première 21/6 in 26 filmtheaters.
